แมวมันนี่ อายุ 1 ปี เพศเมีย พันธุ์ Scottish fold มาทำการตรวจร่างกายเนื่องจากสงสัยว่าจะตั้งครรภ์ และครั้งนี้เป็นการตั้งท้องครั้งแรก เจ้าของจึงเป็นกังวลเรื่องการท้องของแม่แมว

การตรวจร่างกายภายนอก แมวมันนี่มีสุขภาพโดยรวมสมบูรณ์แข้งแรงดีมาก เนื่องจากเจ้าของเลี้ยงแมวระบบปิดและให้อาหารอย่างเหมาะสม ช่องท้องกางขยายเล็กน้อย มีเต้านมเริ่มใหญ่ขึ้น จากการเอ็กสเรย์ พบว่ามีลูกอย่างน้อย 3 ตัว ขนาดกะโหลกศรีษะลูกพบว่ามีขนาดใหญ่พอดีกับช่องเชิงกรานแม่แมวมันนี่ ซึ่งในอนาคตอาจจะไม่สามารถคลอดลูกได้เอง หลังจากนั้นได้ทำการ ultrasound เพื่อประเมินอายุครรภ์ และวันคลอด ซึ่งจากการผลตรวจพบว่า น่าจะมีอายุครรภ์ได้ 60 วันและ พบการบีบตัวของลำไส้แล้ว จึงประเมินได้ว่าลูกแมวมีการเจริญอย่างสมบูรณ์และโตเต็มที่แล้ว ส่วนอัตราการเต้นของหัวใจนั้นอยู่ ที่ 250 ครั้ง/นาทีซึ่งเริ่มจะต่ำลงนั้นหมายความว่าลูกแมวนั้นอาจจะอยู่ในช่วงใกล้คลอดแล้ว แต่ตัวแม่แมวเองยังเป็นท้องแรกและเป็นท้องสาว รวมทั้งพ่อพันธุ์ที่มาผสมนั้นไม่ค่อยสมบรูณ์ จึงได้แจ้งเจ้าของให้เฝ้าสังเกตอาการเบ่งคลอดของแม่มันนี่ อย่างใกล้ชิด

หลังจากนั้น เจ้าของไม่เห็นอาการเบ่งคลอดของแม่แมวมันนี่แต่อย่างได้ ดังนั้นทีมสัตวแพทย์จึงได้ทำการเตรียมเพื่อทำการผ่าตัดช่วยลูกแมวต่อมา จากการผ่าตัดลูกแมวพบว่าลูกแมวได้เสียชีวิตไป 1 ตัว เนื่องจากความไม่สมบรูณ์ ส่วนอีก 2 ตัว ยังอยู่ในการดูแลของสัตวแพทย์ โดยมีการกกไฟให้ความอบอุ่น และคอยดูให้แม่แมวเลี้ยงลูกสม่ำเสมอ อาจมีการเสริมอาหารบำรุงร่างกายของแม่เพื่อให้ผลิตน้ำนมสำหรับเลี้ยงลูกอย่างเพียงพอ

อาการใกล้คลอดของแมวและสุนัขสามารถสังเกตอาการได้ดังนี้ เริ่มมีพฤติกรรมแยกตัว หรือขุดคุ้ยผ้า เพื่อทำพื้นที่การคลอด รวมทั้งภาวะน้ำนมไหล ซึ่งจะพบได้ 1 สัปดาห์ก่อนคลอด แต่ในช่วง 1-2 วันก่อนคลอดจะพบว่ามีภาวะอุณหภูมิร่างกายเริ่มต่ำลง กินอาหารลดลง และอาจพบว่ามีอาการเบ่ง ซึ่งนั้นหมายความว่าน้องเตรียมตัวที่จะคลอด แต่หากหลังจากการเบ่งไปแล้ว 1 ชม ยังไม่การคลอดใด ๆ ออกมา แนะนำให้รีบมาพบสัตวแพทย์นะคะ เพราะน้องอาจจะมีปัญหาการคลอดไม่ออกจากหลากหลายสาเหตุ ซึ่งวิธีการช่วยเหลือภาวะคลอดยากมีหลากหลายวิธีขึ้นกับสาเหตุ โดยเฉพาะปัญหาด้านโครงสร้างของลูกและแม่ไม่สัมพันธ์กัน การผ่าตัดจะเป็นการผ่าตัดฉุกเฉินเพื่อช่วยชีวิตลูกและแม่ได้อย่างรวดเร็วที่สุด


เรื่องและภาพโดย
สพ.ญ. ปิยะนุช ปั้นเหน่ง