Alina เป็นคุณแม่วัยใสอายุเพียง 1 ปีครึ่งพันธุ์ชิวาว่า และมีน้ำหนักตัวเพียง 1.5 กิโลกรัมเท่านั้น เจ้าของแจ้งว่าน้อง Alina ผสมกับตัวผู้มาเมื่อ 2 เดือนที่ผ่านมา เมื่อวานเจ้าของพาน้อง Alina ไปพบคุณหมอที่คลินิกแห่งหนึ่งเพื่อตรวจการตั้งครรภ์ คุณหมอแจ้งว่าให้รออีก 2 วันคุณจะให้กำเนิดลูกน้อย จนกระทั่งเช้าวันต่อมาน้อง Alina มีภาวะถุงน้ำคร่ำแตก ยังไม่พบลูกน้อยคลอดออกมา เจ้าของไม่ทราบช่วงเวลาที่เริ่มมีน้ำคร่ำไหลออกมา แต่เจ้าของไม่รอช้าจึงรีบพาคุณแม่มาพบสัตวแพทย์ที่โรงพยาบาลสัตว์ไอเว็ท

Alina มีภาวะหอบ ปวดเกร็งช่องท้อง มีร่างกายที่ซูบผ่ายผอมอย่างมาก เมื่อคลำช่องท้องพบว่ามีก้อน น่าจะเป็นตัวลูกในมดลูก ไม่รอท่าทีสัตวแพทย์จึงรีบอัลตร้าซาวด์ช่องท้องของคุณแม่ พบปรากฏว่า พบลูกน้อย 2 ตัวตัวหนึ่งหัวใจไม่เต้นแล้ว แต่อีกตัวหัวใจเต้นอ่อนกำลังและช้าลงทุกที ๆ เพื่อพิจารณาเป็นเหตุภาวะฉุกเฉิน จึงแจ้งเจ้าของว่าเพื่อเป็นการช่วยชีวิตทั้งแม่และลูกอาจต้องรีบทำการผ่าตัดช่วยเหลือทันที แต่มีโอกาสที่จะทั้งลูกน้อยมีโอกาสเสียชีวิตในขณะวางยาสลบได้ เมื่อถามประวัติย้อนกลับไปพบว่า สุนัข Alina ช่วงตั้งครรภ์มีการทานอาหารได้น้อยจนเริ่มผอมลงเรื่อย ๆ สัตวแพทย์จึงพิจาณาตรวจวินิจฉัยค่าเลือดพื้นฐานควบคู่กันไปด้วย

เป็นที่น่าเศร้าใจที่เมื่อเปิดเข้าไปเพื่อช่วยลูกออกมา ทางทีมไม่สามารถกู้ชีวิตลูกน้อยทั้งสองตัวได้ โดยพบว่าลูกน้อยตัวหนึ่งเริ่มมีร่างกายที่เน่าเละแล้ว ส่วนลูกน้อยอีกตัวสภาพร่างกายยังสมบูรณ์แต่ไม่สามารถปั๊มให้หัวใจและปอดทำงานได้เลย สภาพมดลูกของคุณแม่ Alina มีคราบลูกเน่า สีไม่ค่อยจะสู้ดี มีโอกาสที่คุณจะติดเชื้อแทรกซ้อนจากมดลูกอักเสบได้ในอนาคต คุณหมอจึงแนะนำให้ทำหมันตัดยกมดลูกและรังไข่ออกไปในคราวเดียวกัน
ในโชคร้ายยังมีโชคดี การผ่าตัดครั้งนี้สามารถช่วยเหลือคุณแม่จากภาวะลูกตายขณะตั้งครรภ์ได้ คุณแม่ฟื้นจากยาสลบได้ดี เมื่อย้ายคุณแม่เข้ากรงสัตว์ป่วยใน ยังพบน้ำคร่ำและเศษเลือดเก่าจากการผ่าตัดมดลูกขับออกมาทางปากมดลูกและอวัยวะเพศเป็นครั้งคราว คุณแม่มีภาวะอ่อนแรง ซีด ร่างกายซูบผอมกว่าสุนัขทั่วไปมาก น้ำหนักตัวหลังผ่าตัดลดลงจาก 1.5 กิโลกรัมเหลือเพียง 1.2 กิโลกรัมเท่านั้น จึงต้องให้การดูแลหลังผ่าตัดเป็นพิเศษ โดยยังคงต้องให้สารน้ำเข้าหลอดเลือดต่อเนื่อง เพิ่มยาลดปวด ยาฆ่าเชื้อ และน้ำตาลกลูโคส เพื่อให้คุณแม่ฟื้นตัวได้ดีขึ้น หลังจากที่คุณแม่เริ่มมีแรงจึงเริ่มป้อนอาหารทีละน้อยแต่บ่อยครั้ง
นอกจากนี้ เป็นที่เกินคาดว่า ผลเลือดของคุณแม่วัยใส พบเพียงปัญหาเม็ดเลือดจางเพียเงล็กน้อยเท่านั้น ไม่มีปัญหาการทำงานของตับไตแทรกซ้อนเลย ด้วยเหตุปัจจัยที่ตัวคุณแม่ไม่มีโรคอื่นใดแทรกซ้อน ทำให้คุณแม่ฟื้นตัวหลังจากผ่าตัดได้ดี คุณแม่อยู่ที่โรงพยาบาลจนกระทั่งวันตัดไหม โดยคุณแม่สามารถกลับมาทานอาหารได้เป็นปกติ

เกร็ดความรู้
เป็นที่ทราบกันที่ในสุนัขท้องแรก หรือสุนัขพันธุ์เล็ก ๆ มักจะพบปัญหาเกี่ยวการตั้งครรภ์ เช่น คลอดยาก หรือ คลอดไม่ออกได้บ่อย ๆ ในรายของคุณแม่ Alina ปัจจัยที่จะโน้มนำทำให้คุณแม่ Alina เกิดภาวะคลอดไม่ออกได้ อาจเกิดจากที่ร่างกายของแม่ไม่แข็งแรงตั้งแต่แรก ปริมาณสารอาหารไม่เพียงพอ แต่ขนาดตัวของแม่มีขนาดเล็กมาก ซึ่งอาจไม่สัมพันธ์กับตัวผู้ที่ผสมด้วย อาจทำให้ลูกมีขนาดหัวและตัวใหญ่เกินกว่าจะออกจากเชิงกรานของแม่ได้ ฉะนั้นไม่เพียงแต่ปัจจัยจากสุนัขที่เป็นพ่อพันธุ์ โครงสร้างขนาดเชิงกรานของแม่ โรคแทรกซ้อนและสุขภาพของแม่สุนัข ยังต้องคำนึงถึงสารอาหารที่แม่สุนัขควรได้รับตั้งแต่ตั้งครรภ์จนกระทั่งคลอดลูก ต้องเพียงพอต่อน้ำหนักตัวแม่ ปริมาณลูก และการสร้างน้ำนมด้วย

เรื่องและภาพโดย
สพ.ญ สุพัตรา จันทร์โฉม