ปุ๊กปิ๊ก สุนัข พันธุ์ชิสุ เพศเมีย อายุ 9 ปี ถูกส่งตัวมาที่โรงพยาบาลด้วยอาการคลอดลำบาก เจ้าของน้องเล่าว่าน้องผสมเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม โดยพ่อที่เป็นชิสุเช่นกัน เคยพาไปตรวจท้อง คุณหมอตรวจท้องโดยการอัลตร้าซาวด์พบว่ามีลูก 1 ตัว และกำหนดวันคลอดไว้ซึ่งตรงกับวันนี้หรือวันพรุ่งนี้โดยประมาณ เมื่อวานน้องแสดงอาการปวดเบ่งคลอดตลอดทั้งวัน วันนี้ก็ยังทำท่าเบ่งแต่ลูกไม่ออกมา เจ้าของจึงพามาตรวจท้องซ้ำเพื่อดูว่าใกล้จะคลอดหรือยัง คุณหมอล้วงตรวจช่องคลอด ไม่พบตัวลูกหมาบริเวณช่องคลอด จึง x-ray ท้องเพื่อดูลักษณะและท่าทางของลูกหมา พบว่าเป็นดังรูป

จากการ x-ray คุณหมอประเมินว่า ลูกในท้องมีพัฒนาการปกติดี เจ้าของตัดสินใจที่จะผ่าคลอดเพราะไม่อยากให้น้องทรมานจากการเบ่งคลอดนานๆ คุณหมอจึงตรวจร่างกาย และขอตรวจเลือดเพื่อดูสภาพความพร้อมของร่างกาย จากการตรวจร่างกายเบื้องต้น พบว่า น้องร่างกายแข็งแรงและผลเลือดปกติ

เมื่อผ่าคลอด คุณแม่ปุ๊กปิ๊ก มีลูก 1 ตัว ขนาดลำตัวยาวประมาณ 5 cm. ลูกหมาถูกช่วยกระตุ้นการหายใจ หลังจากนั้นสามารถหายใจได้เองเป็นปกติ เจ้าของอยากฝากทั้งแม่และลูกไว้ที่โรงพยาบาลให้ดูแลต่อ 1 คืน วันรุ่งขึ้นคุณแม่และน้องก็พร้อมที่จะกลับบ้าน คุณหมอจึงแนะนำเรื่องการดูแลจัดการทั้งแม่และลูกหลังคลอด เพื่อให้เจ้าของนำไปปฏิบัติเพื่อดูแลทั้งสองตอนอยู่บ้าน

พฤติกรรมเปลี่ยน เช่น พยายามขุดหรือไปหลบตามที่เงียบสงบ แสดงอาการกระวนกระวาย ร้องคราง มีน้ำสีคล้ำๆไหลออกมาจากช่องคลอด ตลอดจนเห็นบางส่วนของลูกหมาคาอยู่บริเวณช่องคลอด

สังเกตเห็นว่ามีการเบ่งท้อง เกร็งท้อง ตลอดมากกว่า 1 ชั่วโมง แต่ไม่มีลูกออกมา หรือเบ่งออกมาได้แต่ลูกหมาคาอยู่บริเวณช่องคลอดนานเกินกว่า 15 นาที ทั้งนี้ทั้งนั้นแม่สุนัขบางตัวสามารถคลอดได้เอง แต่ระยะเวลาที่ลูกตัวถัดไปในท้องที่จะคลอดออกมานานเกิน 3 ชั่วโมง นอกจากนี้การที่เลยกำหนดวันคลอดมาประมาณ 5-7 วัน ก็ควรพาน้องมาให้คุณตรวจซ้ำเพื่อดูว่าเกิดความผิดปกติใดๆหรือไม่

นสพ. ธีรวัฒน์ ปิยะทรัพย์ประภา
โรงพยาบาลสัตว์ไอเว็ท